SPOMENICI

Gradaščevića kula

Gradaščevića kula je stambeno-fortifikacijski objekat iz osmanlijskog perioda. Kula sa avlijom i avlijskim zidovima nalazi se u naselju Bijela, na obroncima Majevice. Pretpostavlja se da je kulu izgradio Osman-paša Gradaščević, krajem 18. i početkom 19. vijeka. 

Kula se sastoji od glavnog stambeno-fortifikacijskog objekta – kule, ljetne kuhinje, dva bunara i zidova oko avlije. Visina kule do donje strehe krova je oko 17,50 metara, a do vrha krova oko 23 metra. Kula je pokrivena biber crijepom. U sredini krova je jarbol-šiljak. Obje strehe su sa ukrasnim rubnim daskama i opšavom streha s donje strane. Iz donjeg krova proveden je dimnjak kamina. Soba u gornjem spratu ispod završnog svoda ili ćemera zove se ćemerodaja. 

Kula u Bijeloj se razlikuje od sličnih kula jer u njoj sprat iznad ćemera nije čatma, nego su zidovi od kamena, debljine 70 cm, dok su u prizemlju debljine 152 cm. Oko prostrane avlije je zid, a na južnom dijelu zida je ulazna kapija, kao jedini otvor u zidu. Zid je, s unutrašnje strane, visine oko 2,50 m, dok je s vanjske strane promjenljive visine. Izgrađen je od tesanog lomljenog kamena i pokriven drvenim krovićem iznad kojeg je biber crijep. Ogradni zid je zidan s dva lica u krečnom malteru, debljine 130 cm, obostrano dersovan.

Gradaščevića kula je proglašena za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

SPOMENICI

Preporučujemo vam da posjetite i ova mjesta